گل‌ها و گیاهان آپارتمانی

کوکداما در واقع یک گلدان تشکیل شده از خاک و خزه است که می‌توان گیاهان مختلفی را در آن کاشت و در جای جای خانه آویزان کرد. این گلدان ظاهر بسیار زیبایی دارد و می‌تواند توجه هر بیننده‌ای را به خود جلب کند. حال اگر دوست دارید کوکداما را بیشتر بشناسید و درباره روش درست کردن کوکداما نیز اطلاعات کاملی کسب کنید، ادامه این مطلب را مطالعه فرمایید. این گونه، روش درست کردن این گلدان خزه‌ای را به طور کامل آموخته و اگر توانایی خرید کوکداما را نداشتید، می‌توانید خودتان در خانه یک کوکدامای زیبا درست کنید.

کوکداما چیست؟

کوکداما یا گلدان خزه‌ای یک گلدان طبیعی منحصربه فرد ژاپنی است که نسبت به بقیه‌ی گلدان‌ها کاملا متفاوت است.
کوکداما یا توپ خزه از گیاهی تشکیل شده که داخل خاک مخصوص و خزه قرار گرفته و برای محکم شدن، به دور آن نخ کنفی بسته می‌شود. این طراحی را می‌توان به صورت ایستاده بر روی میز و یا به صورت آویزان در هر جای منزل یا محل کار قرار داد.
آموزش جامع ساخت کوکداما به علاقمندان گل و گیاه کمک می‌کند تا کوکدامای خودشان را بسازند. مطمئن باشید با کمی تمرین می‌توانید کوکداماهای زیبایی برای خودتان درست کنید.

چه گیاهانی برای ساخت کوکداما مناسب‌اند؟

به طور کلی گیاهانی برای ساخت این نوع از گلدان مناسب هستند که ماندگاری و تاب‌آوری بالایی در برابر تغییرات آب و هوایی دارند که از جمله‌ی آنها می‌توان به پتوس (Pothos)، برگ انجیری (Philodendron)، اسپاتی فیلوم (PeaceLily)، قاشقی (Radiator plants)، برگ انجیری (Swiss cheese plant) و دراسنا (Dracaena)  اشاره کرد.

مواد مورد نیاز برای درست کردن کوکداما

• خاک بونسای
• خزه ی ورقه ای یا معمولی (سبز و نرم باشد)
• پیت ماس (خزه‌ی پوسیده)
• گیاه مورد نظر برای کوکداما
• نخ کنفی یا کاموا یا کنف برای تزیین
• نخ خیاطی مشکی
• ظرف بزرگ آب
• روزنامه یا پارچه برای زیر دست
• زیرگلدانی کوچک (در صورت تمایل)

ابزار مورد استفاده در هنگام درست کردن کوکداما

• دستکش
• قیچی
• انبردست
• بطری اسپری آب

روش درست کردن کوکداما

برای ساخت گلدان کوکداما ابتدا خزه ی ورقه ای را به مدت یک ساعت در آب ولرم بخیسانید.
- نکته: اگر خزه‌ی ورقه ای در دسترس نبود، از خزه‌ی معمولی استفاده کنید و برای خیس کردن آن آب را به مقدار زیاد بر رویش اسپری کنید.
پیت ماس و خاک بونسای را به نسبت 7 (پیت ماس) به 3 (بونسای) با هم مخلوط کنید. یعنی به ازای 7 واحد خزه 3 واحد خاک بونسای اضافه کنید. مقدار کلیِ خاک و خزه بستگی به اندازه ی کوکداما و گیاه‌تان دارد. این دو ماده را به خوبی با هم مخلوط کنید تا تقریبا در همه‌جا ترکیب یکسانی حاصل شود.
علت استفاده از پیت ماس این است که رطوبت خاک را حفظ می‌کند و از خشک شدن سریع گیاه جلو گیری می‌کند. ما نیز در گُل‌سِتان پس از امتحان کردن مواد مختلف به این نتیجه رسیدیم که ترکیب پیت ماس و خاک بنسای بهترین ترکیب است.
درصورتی که پیت ماس نداشتید، می توانید از خزه‌ی معمولی هم  استفاده کنید. حالا کم کم به آن آب اضافه کنید تا به صورت مخلوط یکدستی دربیاید.
در صورتی که گیاه در گلدان قرار دارد، آن را از گلدان خارج کنید و ریشه‌ی گیاه را تمیز کنید و اگر ریشه‌ها بلند است با قیچی مقداری از آن را کوتاه کنید.
حال مقداری از مخلوط گِل را دور ریشه بگیرید و دور تا دور ریشه را با توپ کوچکی از گِل بپوشانید. مقدار گِل به حجم ریشه‌های گیاه بستگی دارد.
- نکته: برای ساخت کوکداما برای راحتی کار می‌توانید پس از قرار دادن ریشه‌ها درون گِل، دور آن را با یک پارچه نخی مانند تصویر زیر ببندید تا از ریختن آن جلو گیری و کار دورپیچی با خزه‌ها آسان شود.
خزه های ورقه ای را از آب بیرون آورید و با دست فشار دهید تا آب اضافی آن جدا شود.
حالا یک تکه خزه را دور تا دور ریشه بپیچید و بعد با نخ سیاه معمولی (خیاطی) دور آن بپچید تا محکم شود و در عین حال نخ هم دیده نشود.
کم کم تکه های دیگر از خزه را به روی گیاه اضافه کنید و با نخ محکم کنید. این کار را تا آنجایی ادامه دهید که خزه ها شکل کاملا یکدستی پیدا کنند و کوکداما به شکل توپ دربیاید.
آنقدر نخ دور توپ بپیچید که هیچ خزه ای از آن نریزد و جای خزه‌ها کاملا ثابت شود. سپس خزه‌ها را با آب اسپری کنید.(مرحله ی اختیاری برای ساخت کوکداما ) حالا می توانید با نخ کنفی یا کاموای رنگی کوکداما را تزیین کنید. به سلیقه ی خودتان نخ کنف یا کاموا را دور کوکداما بپیچید و قسمت‌های اضافی خزه که از بین نخ‌ها بیرون زده را با قیچی کوتاه کنید.
اکنون کوکدامای شما آماده است و می‌توانید آن را روی یک زیرگلدانی کوچک و زیبا قرار دهید یا اینکه آن را به صورت آویزان از سقف یا هر جای دیگری قرار دهید.
اگر قصد دارید پس از ساخت کوکداما را آویزان کنید، تکه‌ای نخ جداگانه در نظر بگیرید و حداقل دو دور به دورآن بپیچید و گره بزنید. اگر از کاموا و کنف به دور کوکدامای خود پیچیده‌اید کافی است نخ را به آن گره بزنید.
مقدار بلندی نخ بستگی به جایی که دارد که می‌خواهید کوکداما را از آن‌جا آویزان کنید. همچنین می توانید قلاب محکمی هم به آن وصل کنید تا برای آب دادن فقط کوکداما را از قلاب جدا کنید و پس از آب دادن دوباره سر جایش قرار دهید.
همچنین درصورت تمایل می توانید پایه‌های آویز تزیینی را از بازار تهیه کنید یا با خلاقیتتان یک پایه زیبا برایش بسازید.

در هنگام درست کردن توپ خزه باید به چه نکاتی توجه کنیم؟

برای شروع ساخت کوکداما بهتر است از گیاهان کوچک، مقاوم و هماهنگ با شرایط منزلتان استفاده کنید. گیاه موردنظرتان باید ریشه دار بوده و سرعت رشد بالایی نداشته باشد. همچنین حجم ریشه های گیاه نباید زیاد باشد.
برای شروع کار بهتر است کوکداماهای کوچک بسازید.
پیت ماس، خزه و خاک بونسای را می توانید از گلفروشی ها هم تهیه کنید.